Anthem of the Chechen Republic of Ichkeria

*Joƶalla ya marşo*
English: 'Death or Freedom'
Ӏожалла я маршо
	Coat of arms of the Chechen Republic of Ichkeria
	Regional anthem of Chechen Republic of Ichkeria
Lyrics	Abuzar Aydamirov
Music	Ali Dimayev or Umar Beksultanov
Adopted	1991
Preceded by	"My Checheno-Ingushetia"
Succeeded by	State Anthem of the Chechen Republic
Audio sample
	Audio recording of the anthem by Bilal Bilgin file; help;

"Death or Freedom"^[a] was the national anthem of the Chechen Republic of Ichkeria, a former partially recognized separatist state in the North Caucasus, used between 1991 and 2000. The music was composed in 1991 by either Ali Dimayev or Umar Beksultanov, and the lyrics were written by Abuzar Aydamirov.^[1]

The Dudayev-era anthem replaced "My Checheno-Ingushetia", the anthem of the Checheno-Ingush Autonomous Soviet Socialist Republic, following the dissolution of the Soviet Union. Afterwards, "Death or Freedom" was officially replaced by the current Kadyrov-era State Anthem of the Chechen Republic.^[1]

Lyrics

Chechen original

Cyrillic script^[2]^[3]	Latin script	Arabic script	IPA transcription^[b]
I Буьйсанна борз ехкаш дуьненчу девлла тхо, Ӏуьйранна лом угӀуш тхан цӀераш техкина. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄆 Аьрзонийн баннашкахь наноша дакхийна, Тархаш тӀехь дой хьийзон дайша тхо Ӏамийна. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄇 II Халкъана, махкана наноша кхоьллина, Цаьршинна эшначохь, майра дӀахӀиттина. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄆 Ламанан лечарчий маршонехь кхиийна, Халонех, бохамех курра чекхдийлина. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄇 III Мокхазан ламанаш даш хилла лаларах, Дахарехь, къийсамехь яхь оха дӀалур яц! ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄆 Бос Ӏаьржа ва латта молханах лелхарах, Тхешан сий доьхкина, тхо лаьтта доьрзур дац. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄇 IV Тхо цкъа а цхьанненна къарделла совцур дац, «Ӏожалла, я маршо» — шиннех цхьаъ йоккхур ю? ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄆 Йижараша тхан чевнаш эшаршца ерзайо, Хьомсарчу бӀаьргаша хьуьнаршна гӀиттадо. ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄇 V Мацалло хьовзадахь, орамаш дуур ду, Хьогалло тхаш бӀарздахь, бецан тхи мийр ду! ЛаилахӀа иллАллахӀ. 𝄆 Буьйсанна борз ехкаш дуьненчу девлла ду, Халкъана, махкана, Далла а муьтӀахь ду, ЛаилахӀа иллАллахӀ! 𝄇	I Büysanna borz yexkaş dünençu dövlla txo, Jüyranna lom uġuş txan ċeraş texkina. Lailaha illAllah. 𝄆 Ärzoniyn bannаşkaẋ nanоşa daqiyna, Tarxaş theẋ doy ẋiyzon dayşa txo jamiyna. Lailaha illAllah. 𝄇 II Xalq̇ana, maxkana nanoşa qöllina, Cärşinna eşnaçоẋ, mayra djahittina. Lailaha illAllah. 𝄆 Lamanan leçarçiy marşoneẋ qiiyna, Xalonex, boxamex kurra çеqdiylina. Lailaha illAllah. 𝄇 III Moqazan lamanaş daş xilla lalarax, Daxareẋ, q̇iysameẋ yaẋ oẋa djalur yac! Lailaha illAllah. 𝄆 Bos järƶa va latta molxanax lelxarax, Txeşan siy döxkina, txo lätta dörzur dac. Lailaha illAllah. 𝄇 IV Txo ċq̇a a cẋannenna q̇ardella sovcur dac, «Joƶalla ya marşo» – şinnex cẋaə yoqqur yu! Lailaha illAllah. 𝄆 Yiƶаraşa txan çövnaş eşarşca yerzayo, Ẋomsarçu bjärgaşa ẋünarşna ġittado. Lailaha illAllah. 𝄇 V Macallo ẋovzadaẋ, oramaş duur du, Ẋogallo txaş bjarzdaẋ, becan txi miyr du! Lailaha illAllah. 𝄆 Büysanna borz yexkaş dünençu dövlla du, Xalq̇ana, maxkana, Dalla a müthaẋ du, Lailaha illAllah! 𝄇	١ بویساننا بوٓرز یەخكاش دونەنچو دەوللا تخوٓ، عوراننا لوٓم اوغوش تخان ڗەراش تەخكینا. لا إله إلا الله. 𝄆 ارزوٓنیین بانناشكاح نآنوٓشا داقیینا، تارخاش طەح دوٓی حییزوٓن دایشا تخوٓ عآمیینا. لا إله إلا الله. 𝄇 ٢ خالڨانا، ماخكانا نآنوٓشا قوٓللینا، ر̤ارشیننا اەشناچوٓح، مایرا دعاھیتتینا. لا إله إلا الله. 𝄆 لامانان لەچارچیی مارشوٓنەح قییینا، خالوٓنەخ، بوٓخامەخ كوررا چەقدییلینا. لا إله إلا الله. 𝄇 ٣ موٓقازان لاماناش داش خیللا لآلاراخ، دآخارەح، ڨییسامەح یاح اوٓخا دعالور یار̤. لا إله إلا الله. 𝄆 بوٓس عارجا وا لاتتا موٓلخاناخ لەلخاراخ، تخەشان سیی دوٓخكینا، تخوٓ لاتتا دوٓرزور دار̤. لا إله إلا الله. 𝄇 ٤ تخوٓ ر̤ڨآ ا ر̤حاننەننا ڨاردەللا سوٓور̤ور دار̤، «عوٓجاللا یا مارشوٓ» — شیننەخ ر̤حائ یوٓكقور یو؟ لا إله إلا الله. 𝄆 ییجاراشا تخان چەوناش اەشارشر̤ا یەرزایوٓ، حوٓمسارچو بعارگاشا حونارشنا غیتتادوٓ. لا إله إلا الله. 𝄇 ٥ مار̤اللوٓ حوٓوزاداح، اوٓراماش دوور دو، حوٓگاللوٓ تخاش بعارزداح، بەر̤ان تخی مییر دو. لا إله إلا الله. 𝄆 بویساننا بوٓرز یەخكاش دونەنچودەوللا دو، خالڨانا، ماخكانا، داللا ا موطاح دو، لا إله إلا الله! 𝄇	1 [byː.san.nə bʷɔrz jex.kʰəʃ ǀ dʏ.nʲen.t͡ʃʰʷʊ dᶣøʏɫ.ɫə txʰʷɔ ǀ] [ʡyː.ran.nə ɫʷɔm wʊ.ɣʷʊʃ ǀ txʰə̃ t͡sʼɛ.rəʃ tʰɛx.kʰɪ.nə ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄆 [ær.zʷɔ.nĩː ban.naʃ.kʰəʜ ǀ naː.nʷɔ.ʃə da.(q)χiː.nə ǀ] [tʰar.xəʃ t’ʲeʜ dʷɔj ʜiː.zʷɔ̃ː ǀ dəj.ʃə txʰʷɔ ʡaː.miː.nə ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄇 2 [xaɫ.qʼa.nə max.kʰa.nə ǀ naː.nʷɔ.ʃə qʰᶣøɫ.ɫɪ.nə ǀ] [t͡sʰær.ʃɪn.nə ɛʃ.nə.t͡ʃʰʷɔʜ ǀ məj.ra dˤa.hɪt.tʰɪ.nə ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄆 [laː.ma.nə̃ ɫɛː.t͡ʃʰar.t͡ʃʰiː ǀ mar.ʃʷɔː.nʲeʜ (q)χɪiː.nə ǀ] [xa.ɫʷɔː.nʲex bʷɔː.xa.mʲex ǀ kʰʷʊr.rə t͡ʃʰʲе(q)χ.diː.ɫɪ.nə ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄇 3 [mɔː.(q)χa.zə̃ ɫaː.ma.nəʃ ǀ dəʃ xɪɫ.ɫə ɫaː.ɫa.rəx ǀ] [daː.xə.rʲeʜ q’iː.sə.mʲeʜ ǀ jəʜ wɔ.ʜə dˤə.ɫʷʊr jət͡sʰ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄆 [bʷɔs ʡær.ʒə ʋə ɫaːt.tʰə ǀ moɫ.xa.nəx lʲeɫ.xa.rəx ǀ] [txʰɛː.ʃə̃ siː dᶣøx.kʰɪ.nə ǀ txʰʷɔ læt.tʰə dᶣør.zʷʊr dət͡sʰ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄇 4 [txʰʷɔ t͡s’q’aː ə t͡sʰʜan.nʲe.nə ǀ q’aːr.dɛɫ.ɫə sɔʊ.t͡sʰʷʊr dət͡sʰ ǀ] [ʡɔː.ʒaɫ.ɫə jə maːr.ʃʷɔː ǀ ʃɪn.nʲex t͡sʰʜəʔ ɥɔq.qχʷʊr ɥʊ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄆 [jɪ.ʒar(ə).ʃə txʰə̃ t͡ʃʰᶣøʏ.nəʃ ǀ ɛː.ʃarʃ.t͡sʰə jer.zə.ɥɔ ǀ] [ʜom.sər.t͡ʃʰʷʊ bˤær.ga.ʃə ǀ ʜʏ.narʃ.nə ɣɪt.tʰə.dʷɔ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄇 5 [ma.t͡sʰəɫ.ɫʷɔː ʜɔʊ.za.dəʜ ǀ ɔː.ra.məʃ dʷʊːr dʷʊ ǀ] [ʜʷɔ.gəɫ.ɫʷɔː txʰəʃ bˤarz.dəʜ ǀ bɛː.t͡sʰə̃ txʰɪ miːr dʷʊ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄆 [byː.san.nə bʷɔrz jex.kʰəʃ ǀ dʏ.nʲen.t͡ʃʰʷʊ dᶣøʏɫ.ɫə dʷʊ ǀ] [xaɫ.qʼa.nə max.kʰa.nə ǀ daɫ.ɫə‿ə mʏ.tʼəʜ dʷʊ ǀ] [ɫaɪ.ɫa.hə ɪɫ.ɫaɫ.ɫah ‖] 𝄇

English translation

I
We were born at night when the she-wolf whelped,
In the morning, to lion’s deafening roar, they named us
There is no God except Allah
𝄆 In eagles’ nests our mothers nursed us,
To tame wild stallions on steep rocks our fathers taught us.
There is no God except Allah 𝄇

II
Our mothers raised us to dedicate ourselves to our Nation and our Homeland,
And if our nation needs us we’re ready to fight the oppressive hand.
There is no God except Allah
𝄆 We grew up free as eagles, princes of the mountains.
There is no threshold from which we will shy away.
There is no God except Allah 𝄇

III
Sooner will cliffs of granite begin to melt like molten lead,
Than any one of us shall lose our honour in life’s struggles.
There is no God except Allah
𝄆 Sooner shall the Earth be swallowed up by the broiling sun,
Than we emerge from a trial in life without our honour!
There is no God except Allah 𝄇

IV
Never to bow our heads to anyone, we give our sacred pledge,
To die or to live in freedom is our fate.
There is no God except Allah
𝄆 Our sisters heal our brothers’ bloody wounds with their songs,
Lovers’ eyes will supply the strength of arms.
There is no God except Allah 𝄇

V
If hunger weaken us, we’ll gnaw on the roots of trees,
And if thirst debilitates us, we’ll drink the dew from the grass!
There is no God except Allah
𝄆 For we were born at night when the she-wolf whelped.
We pledge our lives to God, Nation and Vainakh homeland.
There is no God except Allah! 𝄇

Notes

^ Chechen: Ӏожалла я маршо, romanized: Joƶalla ya marşo, pronounced [ˈʡɔːʒaɫːə jə ˈmaːrʃʷɔː]; Russian: Свобода или смерть, romanized: Svoboda ili smertj
^ See Help:IPA and Chechen phonology.

References

External links

Download in Mp3 (Copyright free)

This national, regional or organisational anthem-related article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

[1] Chechen: Ӏожалла я маршо, romanized: Joƶalla ya marşo, pronounced [ˈʡɔːʒaɫːə jə ˈmaːrʃʷɔː]; Russian: Свобода или смерть, romanized: Svoboda ili smertj

[5] See Help:IPA and Chechen phonology.

[waynakh-2] Flag, Emblem and Anthem, Waynakh Online.

[3] Ӏожалла Я Маршо - National Anthem Of The Chechen Republic Of Ichkeria

[4] "Hymny - Iожалла я маршо (Joƶalla ya marşo) - tekst piosenki na Tekstowo.pl".

[a]

[1]

[2]

[3]

[b]